Yakamoz - Denizin Ateş Böcekleri

Noctiluca scintillans adlı ufacık tefecik ama içi biyolüminesans* maddesi ile dolu olan plankton*ların deniz yüzeyinde adeta bir floresan lamba yanıyormuş gibi oluşturduğu etkidir. Adeta doğanın insana sunmuş olduğu müthiş bir görsel şölendir.

Bir çok kişinin yanlış bildiği bu doğa olayı, sanıldığının aksine Ay'ın deniz üzerinde oluşturduğu bir etki değildir. bilakis ay, yakamoz ışığının görünürlüğünü azaltarak onunla negatif bir etkileşim içerisindedir.

Yakamoz Nasıl oluşur?

Yakamozun oluşma mantığı şöyledir; Noctiluca scintillans adlı plankton türü, geceleri vertikal göç* hareketi yaparak beslenmek amacıyla denizin pelajik* bölgelerine çıkarlar. bölgeden geçen balık sürülerinin veya gemilerin de farketmedikleri küçüklükteki (200 - 500 mikronmetre) bu canlılara çarpmasıyla, biyolüminesans maddelerini devreye sokan planktonik organizmalar, çarpmanın etkisine tepki olarak etrafa ışık saçarlar. İşte tam bu anda da deniz yüzeyinde sanki Ay'ın ışığı denize yansıyormuş gibi beyazımsı bir çizgi şeklinde görüntü ortaya çıkar. İşte bu özellikleri sayesinde, Noctiluca milliaris'ler denizin ateş böcekleri

olarak da anılırlar.

Yıllardır; onlarca şaire, şarkıcıya konu olmuş yakamozun böyle bir karmaşık bir olay örgüsü sonucunda oluştuğunu ve olayın görünen kısmının bu kadar romantik bir hava oluşturabileceğini kim tahmin edebilirdi ki...

----------------------------------------------------------------------------------

*Biyolüminesans: canlı bir organizma tarafından kimyasal bir reaksiyon esnasında kimyasal enerjinin ışık enerjisine dönüştürülerek ışık üretilmesi ve ışık yayılmasıdır.

*Plankton: Suda serbest halde yaşayan, hareket organelleri olsa bile sınırlı hareket edebilen ve bu nedenle su hareketlerinin etkisiyle az çok pasif olarak yer değiştiren tüm canlı organizmalara verilen addır. Geneli mikroskobikte olsa makro boyutlarda olanları da mevcuttur.

*Vertikal Göç: Işığı sevmeyen planktonların gece saatlerinde, beslenmek için derin sulardan yüzey sularına dikey şekilde hareket etmeleri olayı.

*Pelajik: denizi, zeminden yüzeye kadar tabakalara ayırdığımızda en üstte kalan kısmı.